قبح زدایی از مسائل ضد اخلاقی

 

اطلاعات فیلم

 ◀عنوان فیلم: شرک

 ◀کارگردان: اندرو آدامسون/ ویکی جنسون
 ◀نویسنده: ویلیام استیج/ تد الیوت/ تری راسیو/ جو استیلمن/ راجز س. ه. شولمن/ کودی کامرون
 ◀کشور سازنده: امریکا
 ◀ژانر: پویانمایی
 ◀بازیگران شاخص: مایک مایرز/ ادی مورفی/ کامرون دیاز/ جان لیثگو/ وینسنت کسل
 ◀سال ساخت: 2001
 ◀زمان:90 دقیقه

جامعه هدف
 ◀کودک
 ◀نوجوان

مفاهیم مرتبط
 ◀دیو و جن
 ◀عشق و شهوت
 ◀زن و بی بندوباری
 ◀حیازدایی از مسائل جنسی
 ◀موسیقی و رقص
 ◀فمنیسم

شخصیت های اصلی و فرعی
اصلی: شرک/ الاغ/ پرنس/ پادشاه
فرعی: رابین هود/ فرماندار/ اژدها

جوایز و افتخارات
 ◀در سال ۲۰۰۱ برنده جایزه اسکار بهترین پویانمایی شد.
 ◀از نگاه انجمن فیلم آمریکا، یکی از ۱۰ فیلم برتر جهان در سبک پویانمایی (انیمیشن) است

خلاصه داستان
  

شرک غولی است که در یک جنگل سرسبز در آرامش و سکوت به تنهایی زندگی می‌کند، تا اینکه مأموران پادشاه به منطقه‌ای نزدیک او می‌آیند و از مردم چیزهای عجیبشان را می‌خواهند، پیرزنی الاغش را می‌دهد و ادعا می‌کند که الاغش قادر به حرف زدن است.

ناگهان الاغ از آنجا فرار می‌کند و به خانه شرک می‌رسد و سربازان هم از آنجا فرار می‌کنند. پادشاه هم تمام حیوانات عجیب را به خانه او می‌فرستد و تا هنگامی که شرک شاهزاده‌ فیونا را که با ازدواج با او به مقام پادشاهی می رسد برای او از قصر اژدها آزاد نکند حکم خانه‌اش را نمی‌دهد.

شرک هم برای نجات شاهزاده‌ اقدام می‌کند و طی اتفاقاتی شاهزاده‌ که توسط طلسمی در نیمه‌های شب به غول تبدیل می‌شده و قرار بوده با اولین بوسه عاشقانه این طلسم برطرف گردد و همیشه انسان بماند، با شرک ازدواج می‌کند وبه عکس به جای اینکه زیبایی اش برگردد و همیشه انسان بماند پس از ازدواج با شرک برای همیشه غول می شود و پادشاه هم کشته می‌شود.

 

نکات موجود در فیلم(نقد وبررسی)
◀ترس زدایی از جن و هیولا( بحث دیو شدن انسان ها/ مکالمه شرک پس از جنگ/ مثل پیاز بودن و لایه لایه بودن دیوها/ علاقه مند شدن دختر به او/ درد دل های شرک)
از دیر باز جن و هیولا مایه ترس و وحشت بوده و برای ایجاد رعب و وحشت در هر کاری اعم از ساخت فیلم ها یا بازی های کودکانه از آن ها استفاده می شده است. اما اکنون مدت هاست که در سینما به دنبال ترس زدایی از چنین موجودی هستند. دلیل این امر را می تواند در اعتقادات یهودیت و فراماسون ها که برای رسیدن به حکمومت جهانی تلاش می کنند یافت. سیطره ای که در آن خدایی نیست و در همه چیز باید شک کرد. شیطان زدایی و ترس زدایی از آن چیزی که شما به بدی آن اطمینان دارید. نکته دیگر بحث ساختن یک دنیای غیر واقعی از هیولاها و جن برای کودکان و جدا کردن آن ها از دنیای واقعی است.

◀پرداختن به مسائل شهوانی به جای عشق(موسیقی/بوسه/رقص/شهوت)
از بین بردن مرز های عشق و شهوت یکی از بدترین نکات موجود در شرک است.(شرکت از بین سه دختر انتخاب می کند/ سفید برفی با بوسیدن لب هایش توسط پادشاه زنده می شود/ بوسیدن دست پرنس توسط رابین هود/ حضور شرک در اتاق فیونا/پرنسس به دنبال شوالیه است/ بی غیرتی شاه/ پرنس خطاب به شرک: چه طوری می خواهم بوسم کنی؟) فیلم سرشار از صحنه ای شهوانی مانند فرورفتن تیر در پشت شرک و خارج کردن آن توسط پرنسس است که به بهانه عشق و رابطه عاشقانه بین شرک و پرنسس به مسائل صرفا شهوانی می پردازد.

 ◀پررنگ بودن موسیقی و رقص
در بحث موسیقی دو نکته اساسی وجود دارد. یک تخدیر و جنبه مخدرگونه آن و دوم بحث تحریک کننده بودن آن.(توضیحات تفصیلی تر درباره موسیقی جداگانه آمده است)

 ◀القای تصوارت کاملا غلط درباره زن(قدرمتند بودن- و ابزار بودن برای لذت-پرنسس باید زیبا باشد-)
فمنیسم( حرکات رزمی پرنسس و جنگ نمایان او با دارو دسته رابین هود و در عین حال تعجب شرک) فمنیسم زنی می سازد که علاوه بر خصلت زنانه اش گویی چیزی از مرد کم ندارد و باید بتواند مانند مرد باشد. خصلت هایی که مختص مردان است در اعلاترین مرتبه خود در زن بروز می کند به طوری که خود شرک با آن قدرت فوق العاده اش از جنگ نمایان پرنسس متعجب می شود.
ابزار لذت بودن زن( پرنسس باید زیبا باشد/ القای اینکه مهمترین اعتبار زن به زیبایی اوست/) زن در شرک به عنوان ابزاری برای لذت جویی و کام جویی مطرح می شود. از نوع پوشش پرنس تا صحبت هایی که او با شخصیت های دیگر دارد همه بر جنبه ابزاری زن تاکید می کند. استفاده از پرنسی زیبا با عشوه ها و آوازهای زنانه اش گواهی دیگر بر استفاده ابزاری از زن در پویانمایی شرک است.

◀پایین بودن و دم دستی بودن سطح گره داستان( همه نگران دغدغه های بسیار ساده پرنسس هستند)
تمامی درگیری و دغدغه ای که داستان برای مخاطب ایجاد می کند مربوط به نگرانی های پرنسس می شود. گویی همه باید به دنبال رسیدن به امری پیش پا افتاده باشند. این امر سطح خواسته ها و دغدغه های مخاطب را به شدت پایین آورده و او را با چیزی درگیر می کند که هیچ گونه ارزشی ندارد.

◀حیازدایی از مسائل جنسی( الاغ وشرک به عنوان همخانه فرصتی برای رابطه نا متعارف/ روابط رمانتیک و بوسه تنها راه نجات/ کارهای نامتارف اژدها و ...)
شرک را می توان به واقع در مسائل جنسی برای مخاطب ایرانی هولناک و خطرناک دانست. تاکید بیش از حد بر بوسه های گاه و بیگاه و کارهای نا متعارف اژدها با شرک و الاغ و حتی تصاویر و سخنان پادشاه خطاب به پرنسس را می توان از کوچک ترین موارد شرک در راستای حیازدایی از مسائل جنسی دانست. شرک نه تنها برای مخاطب کودک دارای مضراتی است برای مخاطبان بزرگسال هم مضراتی دارد. حیازدایی از مسائل جنسی نه تنها برای مخاطب کودک نامناسب است بلکه زمینه را برای انجام چنین کارهایی توسط بزرگسالان در جلو چشمان کودکان فراهم می کند. وقتی پرده های عفاف و حیا در خانواده برچیده شود به طور طبیعی اثرات جبران ناپذیری در زندگی اجتماعی جامعه اسلامی خواهد داشت

 ◀ارائه داستان بزرگسال برای مخاطب کودک
این داستان باعث قبح زدایی روابط بزرگسالان برای کودکان می گردد.شرک بیشتر یک پویانمایی برای بزرگسالان است و این پویانمایی برای مخاطب کودک مضرات فراوانی دارد. تمامی رابط فیلم بین شخصیت ها روابطی است که به طور عادی بین انسان های بزرگسال اتفاق می افتد و بسیاری از آن ها باید کاملا به طور مخفی و دور از چشم کودکان انجام شود اما در شرک داستان بزرگسال با تصاویر و صحنه های اختصاصی که در روابط خانوادگی بین زن و شوهر اتفاق می افتد برای مخاطب کودک به تصویر کشیده می شود.

 ◀ادب و مکالمات اخلاقی
چیزی که در شرک بسیار خودنمایی می کند فقدان ادب و مکالمات اخلاقی است. مکالمات کاملا پیش پاافتاده و سخیف است و حرکات و سکناتی همچون تخلیه باد شکم و یا آروغ زدن های شرک و پرنس به هیچ وجه نمی تواند مناسب برای قشر کودک و نوجوان که مخاطب اصلی پویانمایی ها هستند باشد.

بحث تفصیلی تر درباره هیولا
در اسطوره‌ها و افسانه‌های یونانی ، چینی ، ایرانی و … هیولاها جایگاه ویژه‌ای دارند . علاوه بر این هیولاها دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و نیروهای خاصی هستند .
در قدیمی‌ترین اثر باقی مانده در غرب یعنی ایلیاد و ادیسه هومر که مربوط به دوران اساطیری می‌شود به موضوع هیولاها و غول‌ها بسیار پرداخته شده است .
موضوع هیولاها از دیرباز مورد علاقه انسان ها بوده اما با پر رنگ شدن نقش سینما در جهان ، سینماگران سعی می کنند که به این موضوع از منظرهای مختلف دامن بزنند .
سوالی که ممکن است فکرها را مشغول کند این است که چرا تا این حد در سینما به خصوص سینمای غرب به موضوع هیولاها و غول پرداخته می شود و آیا هیولاها واقعیت دارند یا نه ، چرا انسانها به عنوان ابزارهایی برای اهداف خاص از انها استفاده می‌کنند و اصلا از دیدگاه دینی چنین موجوداتی قابل پذیرش‌اند و ساخت چنین آثار سینمایی مشکلی ندارند؟
پرداختن این گونه موضوعات ریشه در تاریخ و اسطوره‌سازی‌های غرب دارد. در اسطوره‌سازی اکثر هیولاهایی که ساخته و پرداخته می‌شوند ماهیت واقعی ندارند و تنها ساخته تخیل و ذهن بشر است. تخیل پردازی بیش از حد سبب می‌شود انسان از عالم واقع دور شود و هدف اصلی انسان که متعالی شدن است در حاشیه قرار گیرد و به مرور از زندگی او حذف شود. این نوع تخیل‌پردازی از منظر دینی نکوهش شده و مورد قبول نیست.
شخصیت‌سازی‌های تخیلی سبب می‌شود انسان از ماهیت اصلی خود دور بماند و نه تنها از عالم مادی که در آن زندگی می‌کند دور می شود ( و در عالم ذهنی مشغول می شود ) بلکه دیگر عالم ماورا و غیب جایگاهی در زندگی وی پیدا نمی کند . در این صورت جهان ذهنی جای عالم غیب را می‌گیرد واین خود خسرانی بزرگ برایش پدید می آورد. این تخیل پردازی‌ها تا جایی پیش می رود که انسان حتی از زندگی عادی خود غافل شده و مشکلات بسیاری برای خود پدید می آورد.

بحث تفصیلی تر درباره موسیقی
الکل و موسیقى از بزرگترین وسیله هوسرانى براى مردان و زنان شهوتران بود و در مواقع خاصّى براى تخدیر اعصاب به آن پناه مى بردند. درست است که اسلام هرگز انسان را از لذاید طبیعى باز نمى دارد، ولى از آن لذاید زودگذر که از طریق تخدیر اعصاب و تحریک غرایز شهوانى پیدا مى شود و انسان را از حالت طبیعى بیرون مى برد، جلوگیرى مى نماید.
آیا نوارهاى فریبنده و تحریک آمیز موسیقى به شیوع فساد و اعمال دور از عفّت دامن نمى زنند و آواز گرم زنان و دختران توأم با آهنگ هاى شهوت انگیز موسیقى، روحى عشقبازى را در جوانان ایجاد نمى کند؟!وانگهى، آیا قلبى که مملوّ از نغمه هاى شهوت انگیز و تصنیف هاى عاشقانه گردید، در آن جایگاهى براى یاد خدا باقى مى ماند؟!آیا دلى که در گرداب آوازهاى عاشقانه و ارتعاش امواج موسیقى فرو رفت مى تواند به فکر بینوایان و درماندگان باشد؟آیا چیزى که پدید آورنده این عوامل سوء باشد مى تواند در یک شریعت آسمانى حلال گردد؟!
نتیجه این که: آهنگ هاى موسیقى هم آثار زیانبخش تخدیر اعصاب را دارد و هم از نظر اخلاقى یک سلسله شهوات را در انسان زنده مى کند.