اطلاعات فیلم
◀ کارگردان: سید رضا میرکریمی
◀ زمان : 110 دقیقه
◀ سال ساخت: 1388
◀ موضوع : ملودرام-خانوادگی
◀ کشور تولید کننده : ایران
◀ فروش: یک میلیاردو دویست و هفتاد میلیون تومان
خلاصه فیلم:
◀ پسند (پسندیده) که دختر کوچک یک خانواده یزدی است قرار است با پسری به نام کیوان از خانواده ثروتمندی که درهمسایگی شان است به طور غیابی ازدواج کند و به آمریکا مهاجرت نماید. چهار خواهر دیگر پسند و همسرو فرزندان‌شان برای برگزاری مراسم ازدواج به خانه دایی(که البته مادرشان هم در آن خانه زندگی میکند) می‌آیند. در این میان دایی خانواده مخالف این ازدواج به نظر می رسد و دلش می‌خواسته پسند با قاسم برادرزاده همسرش که حالا به خدمت سربازی رفته است ازدواج کند، اوسعی می کند ناراضایتی خود را در جای جای فیلم نشان دهد. اما در نهایت تسلیم این کار شده و تن به این کار داده است. مهمانان این خانه هر کدام دنیا و دغدغه‌ای دارند و در این میان حالات پسند و برخی سکوت ها و حیرت هایش این حس را به بیننده القا می کند که شاید پسند هم در کار خود تردید دارد و به نظر می رسد هنوز به طور کامل راضی نشده است. روز بعد از مراسم شادی با حضور خانواده داماد، دایی هنگام خوردن صبحانه به شکلی عجیب با خوردن یک حبه قند و گیر کردن قند در گلویش خفه میشود و می‌میرد. عروسی به عزا تبدیل می‌گردد. پس ازاین واقعه قاسم را می بینیم که برای مرخصی آمده است، با واقعه تلخ مرگ تنها حامی‌اش دایی‌عزت و ازدواج پسند مواجه می شود. قاسم بی خبر به بهانه تمام شدن مرخصی اش می رود و پسند به دنبال او به بیرون از خانه می دود که شاید او را بیابد... پسند با مرگ دایی و دیدار دوباره قاسم تردیدهایش بیش‌تر شده است. پسند با لباس سیاه سر سفره شام می نشیند و در پاسخ به خواهرش که در واقع سؤال جمع را مطرح میکند و می‌پرسد حالا با حادثه مرگ دایی و پیشنهاد عقد غیابی چه کنیم، می‌گوید پس از چهلم دایی جواب خانواده داماد را خواهد داد.سر انجام رادیو تعمیر شده توسط قاسم در نیمه‌شب که همه در خواب هستند شروع به کار کردن می کند. پسند برمی‌خیزد تا چراغ اتاق‌ها را خاموش کند همه خوابند جز یک کودک دختر که آینده این نسل را نشان می دهد. آوای ترانه‌ای او را به اتاق دایی می‌رساند که به سوی تو به شوق روی تو سپیده دم آیم....
جامعه هدف:
◀خانواده
مفاهیم مرتبط:
◀ خنده وشادی
◀ عزا وماتم
◀ محبت و صمیمیت
◀ عشق
◀ مرگ
◀ سادگی و صفا
ارزش های بازنمایی شده در فیلم
✓ ارزش های اسلامی
◀ بازگشت و رجوع به خود
یکی ار ارزش هایی که فیلم سعی می کند آن را منتقل کند بازگشت کردن به خود است این که انسان در درون خود جستوجو کند که کیست و با داشته های خود پی ببرد و خود را بشناسد این در هنگامی که بازیگران فیلم در تنهایی خود نشان داده میشوند کاملا مشخص است
◀ دوری از غفلت زدگی
همیشه غفلت زندگی در متون دینی ما به عنوان یک آفت برای انسان معرفی شده است در این فیلم یک از مفاهمی اصلی که به بیننده القا میشود این است ما غافلیم و این غفلت است که باعث شده است در جاهایی مرعوب فرهنگ بیگانه شده وبا جشن پایکوبی آن را به خانه خود دعوت کرده و خود را خانه خراب کنیم(صحنه که خانواده داماد به خانه دایی وارد می شوند)
◀ قناعت و دوری از حرص و ولع
حرص و طمع یکی از خصلت های رذیله اخلاقی است که می تواند باعث سرخوردگی انسان شود برهم خوردن عروسی با خانواده ای متمول و همچنین تلاش های بیهوده برای یافتن گنج می تواند شاهدی صادق در ذم این مقوله در فیلم یه حبه قند باشد.
◀ یاد مرگ
اینکه در فیلم در حتی قبل از اینکه دایی از دنیا برود در چند جا مثل تماس تلفنی داماد روحانی یا صحنه کفن مانند پیچیدن داماد روحانی در ملحفه و یا درجاهای دیگر بعد از فوت دایی که عناصر مختلف فیلم یادی از مرگ و کارهای خود که تا به حال انجام داده اند می کنند.
◀ نمره مثبت به فیلم: 6+
✗ ارزش های غیر اسلامی
◀ تقدیس سنت به جای توجه به دین
به نظر می رسد همانگونه که عوامل فیلم هم گفته اند نوعی تقدیس و پاکی سنت در فیلم جریان دارد که این به خودی خود نمی تواند نکته ای منفی برای فیلم باشد اما قرار گرفتن آن در برابر دین و انجاد این دوگانه که نقش سنت پررنگ شود و خبری از دین نباشد به تواند به عنوان یکی از نکات منفی فیلم مد نظر قرار گیرد
◀ ترویج نوعی دین عرفی
هر چند دین در این فیلم نقش خاصی ندارد اما به نظر می رسد مسلمان بودن افراد خانواده محرز باشد!!! اما خبری از دین فعال دراین خانواده نیست و ونوعی دین حداقلی و در حد برخی دیالوگ ها مثل اینکه نمازتو خوندی خلاصه می شود.
◀ ترویج خانواده ایرانی به جای خانواده اسلامی ایرانی
نشان دادن خانواده ایرانی و تاکید بر روی آداب و رسوم و سنت های ایرانی هر چند که می تواند به عنوان نقطه قوت فیلم به حساب آید اما خانواده های ایرانی از زمانی که اسلام را با جان و دل پذیرفتند به آن ملزم شدند این مورد به هیچ وجه در فیلم یه حبه قند به چشم نمی خورد و کسی که این فیلم را ببیند این التزام را در هیچ جای فیلم به شکل کامل نمی تواند حس کند.
◀ کم رنگ یا بی رنگ بودن دین ومناسک دینی در زندگی خانواده ایرانی
از تمامی مناسک دینی یک نماز و دیگری عزای امام حسین و آماده شدن برای دفن میت به نمایش در آمده است نماز را دو سه بار در صورت آن پیرزن حواس پرت و کر می بینیم که هر بار او به صحنه بیاید موجبات خنده تماشاگر را فراهم می کند دیگر بار در نماز دختر جوان قصه که به سرعت برق وباد در حال ادا شدن است که باز پیرزن به او اعتراض میکند و یک بار هم که روحانی فیلم در حال نماز خواندن مزاحم است وباید از اتاق بیرون رود امام حسین با پیرمرد خسته ای عجین می شود که شما را به قرن ها پیش می برد و سبب ترکیدن بغض مادر خانواده می شود و مواردی از این دست.
◀ پایندی به این اصل که هر واقعیتی را باید گفت
متاسفانه نوعی بیماری که گریبان گیر سینمای ما شده است این است که هرواقعیتی را باید روی پرده سینما نشان داد اما همان طور که می دانیم سال ها پیش این امر مشخص شده است که در ساختن هر فیلمی باید مخاطبان آن مشخص گردند که در کشور ما متاسفانه اینگونه نیست سال ها قبل وقتی در فیلم های مدیری ناهنجاری ها و بداخلاقی هایی مثل غیبت کردن زنان و ... به سخره گرفته می شد می گفتیم خوب این فیلم طنز است دارد این کار را نفی میکند یا در فیلم کتاب قانون میری این امر مذموم نشان داده میشود اما در فیلم یه حبه قند خیلی راحت غیبت و کارهایی مانند آن انجام می دهند یا مثلا پیرزن را بارها و بارها مسخره می کنند و خیلی قشنگ می خندند انگار نه انگار که غیبت مثلا حرام است و الغیبه اشد من.... نمی شود که به بهانه به تصویر کشیدن واقعیت ها و طبیعی نشان دادن روابط خانوادگی برخی مسائل شرعی را فراموش کرد و آن ها را زیر پا گذاشت.
◀ وجود نوعی صلح کل در فیلم
اگر تک تک اعضای این خانواده را بررسی کنید در بیشترشان خواهید دید که این افراد همه جور کار متناقضی می کنند بدین معنا که غیبتشان را دارند و در عین حال برای امام حسین هم مثلا گریه می کنند و شما هیچ گاه از کار بد آن ها رنجور نمی شوی و به خاطر کار بد آن شخصیت از او بدت نمی آید و او را باهمه بدی هایش می پذیری یعنی اینکه تو می توانی کار بدی هم بکنی و ککت هم نگزد اصلا این طبیعی است که تو این کار ها را بکنی شما هم می توانی خدا را داشته باشی و هم خرما را...
◀ نشان دادن یک روحانی ناقص!
روحانی فیلم که می تواند نمادی از دین در این مجموعه باشد خیلی خسته و بی روح است شما او را اولین بار در مراسم فوت دایی در لباس روحانی می بینید تا کنون او را ندیده اید روحانی ای که روضه خواندن و نماز میت و ... بلد نیست و البته در همین موارد هم به او رجوع می شود که همین ها را هم بلد نیست البته معمولی بودن این فرد و خودمانی بودنش بسیار کار سنجیده و خوبی است اما این باعث شده که روحانی در فیلم آدمی بی خاصیت جلوه کند که کاری بلد نیست حتی اولیات مربوط به روحانیت را..
◀نمره منفی به فیلم : 3-
احادیث مرتبط
1- قال الامام علی (علیه السلام): الغَفْلَةُ تَکْسِبُ الاغْتِرَارَ، و تُدْنِی مِنَ الْبَوَارِ. «غررالحکم، ح 2125»
غفلت، فریب خوردگی می آورد و به هلاکت نزدیک می گرداند.
2- قال الامام علی (علیه السلام): اُوصِیکُمْ بِذِکْرِ الْمَوْتِ، وَ إقْلالُ الْغَفْلَةِ عَنْهُ، وَ کَیْفَ غَفْلَتُکُمْ عَمَّا لَیْسَ یُغْفِلُکُم؟! «نهج البلاغه، خطبه 188»
شما را سفارش می کنم که به یاد مرگ باشید و از آن کمتر غفلت ورزید؛ چگونه از چیزی غفلت می کنید که او از شما غافل نیست؟
3- قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله): الحَرِیصُ مَحرُومٌ، وَ هُوَ مَعَ حِرمَانِهِ مَذمُومٌ فی أیِّ شَئٍ کَانَ، وَ کَیفَ لا یَکُونُ مَحرُوماً و قَد فَرَّ مِن وِثَاقِ اللهِ تَعَالی؟«مصباح الشریعة، ص 187»
آدم حریص همیشه محروم است و افزون بر محروم بودن، در هرکاری که میکند نکوهیده است و چگونه محروم نباشد در حالی که از بند خدا گریخته است؟
امتیاز نهایی
