پشت پرده های سیاست

 

اطلاعات فیلم
نام: قلاده های طلا

کارگردان: ابوالقاسم طالبی

زمان: 105 دقیقه

کشورسازنده: ایران

سال ساخت : 1390

جامعه هدف

جوان

بزرگسال

مفاهیم مرتبط

عشق

سیاست

رقابت سالم

شجاعت

ایثار

خلاصه داستان
 در انتخابات سال 88. با اعلام نتایج، اعتراض های عده ای از مردم شکل تظاهرات به خود می گیرد و مأموران وزارت اطلاعات پیگیر حوادث هستند. جاسوسی که در خارج از کشور آموزش دیده، خود را وارد تظاهرات می کند و با کمک دوستان سلطنت طلب، منافق و همچنین اراذل و اوباش شعارها را هدایت می کند و هر بار کسی را به قتل می رساند. مأموران با تله گذاشتن چند بار به جاسوس نزدیک می شوند، اما هر بار کسی او را باخبر می کند و فراری می دهد. در شرایطی که مأموران به یکدیگر مظنون شده اند و فضای کاری آنها متشنج شده، سرانجام مرد جاسوس پس از انجام عملیات های فراوان و به آشوب کشیدن تظاهرات ها به شدت زخمی می شود و از طرف دیگر یکی از مأموران که عامل نفوذی بوده و جاسوس را خبر می کرده و فراری می داده، در اثر یک حادثه و با پیگری های وزارت اطلاعات ‌دستگیر می شود و البته به وزارت اطلاعات کم می کند تا باند این جاسوسان را در منطقه شناسایی کنند ‌اما خود جاسوس با ظاهر مبدل و مدارک جعلی موفق به فرار از کشور می شود. فیلم با تظاهرات عده ای جلوی سفارت انگلیس در اعتراض به دخالت های انگلیس در ایران به پایان می رسد.
مشخص کردن مرز بین مردم، فتنه گران و سرویس های جاسوسی
قلاده های طلا می کوشد مرزهای مردم، فتنه گران و سرویس های جاسوسی را از هم جدا کند و هرکدام را به طور جداگانه معرفی نماید. یکی از اشتباهات رایجی که در تحلیل مسائل پیش آمده پس از انتخابات 88 وجود داشت خلط این سه دسته بود. ما اگر بخواهیم تحلیلی درست و جامع نسبت به آن وقایع داشته باشیم باید این مرز ها را به روشنی برای خود ترسیم کنیم. وگرنه ناخودآگاه در دامی که سرویس های جاسوسی برای ما پهن کرده اند گرفتار خواهیم شد. یکی از اهداف سازمان های جاسوسی همرنگ شدن با مردم بوده است. در واقع با نفوذ در بین معترضان اعتراض آنان را تبدیل به آشوب و بلوا می کنند و از آب گل آلود ماهی می گیرند.

ارزش های بازنمایی شده در فیلم

نکات مثبت

مطرح کردن مسائل ملتهب سیاسی برای نخستین بار
متاسفانه اکثر فیلم هایی که به سمت سیاسی شدن در سینمای ما حرکت کرده اند یا دچار بیانیه دادن شده اند و یا سعی کرده اند با استفاده از عناصر طنز به یکدیگر تیکه پراکنی کنند! اما قلاده های طلا بدون گرفتار شدن به این موارد با داستانی جذاب و کاملا سینمایی ملتهب ترین مسئله سیاسی کشور را به تصویر می کشد. طالبی برای نخستین بار در سینمای ایران به طور مستقیم مسائل سیاسی را با با نگاهی تحلیلی و آسیب شناسانه بررسی می کند و دچار سیاهنمایی و صدور بیانیه های احساسی هم نمی شود.

نمایش تاثیرات مسائل سیاسی در متن خانواده ها
در کشور ما مسائل سیاسی به طور معمول در متن خانواده نفوذ می کند. نگاهی غیر جانبدارانه و آسیب شناسانه به این مسئله یکی دیگر از نکات مهم و مثبت قلاده های طلا است. نمایش تبعات و پیامدهای خانوادگی فتنه 88 که حتی به دو خواهر و برادر هم رحم نمی کند و شادی و نشاط قبل از انتخابات را به سردرگمی و کلافگی بعد از آن تبدیل می کند، می تواند از دیگر نکات قابل تامل فیلم باشد. مسائل سیاسی قطعا باید با توجه به تاثیرات آشکار و غیر آشکارش مورد بررسی قرار گیرد. نادیده گرفتن هرکدام از موارد گفته شده تحلیل های احتمالی را ابتر خواهد کرد.

روابط و گرگ صفتی ضد نظام ایرانی
ضد نظام وگروه های اپوزیسیون مخصوصا ایرانی نفس های آخر خود را می کشند و حتی بین خود هیچ گونه اتحاد و انسجامی ندارد. گروه های معاند از منافقین تا سلطنت طلب ها در موقعیت های خطرناک عمال سرویس های جاسوسی امریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی هستند. و گرگ صفتی در آن ها موج می زند. هر کدام منتظرند تا یکی از گرگ ها به دیگران پشت کند تا او را از صفحه روزگار محو کرده و از بازی خود اخراج کنند.

بسیج
بسیج به معنای واقعی کلمه همان مفهومی است که مقام معظم رهبری فرموده اند و تمامی کسانی را که در جبهه انقلاب اسلامی فعالیت می کنند بسیجی می دانند. بسیج فقط در چهارچوب های رسمی نیست. پرداختن مبتنی بر واقعیت بدون اغراق و بزرگنمایی در نشان دادن بیسجیان و پایگاه بسیج را می توان نکته مهمی برای قلاده های طلا به شمار آورد. مظلومیت بسیج و بسیجیان و تهمت های ناروا درباره آنان به تصویر کشیده می شود. زمانی که واقعیت به درستی به تصویر کشیده شود شلیک های فرمانده پایگاه بسیج به اغتشاش کنندگان هم برای بیننده و مخاطب قابل قبول می شود.

جدا کردن خرابکاران از معترضان
اشتباه رایجی که در حوادث پس از انتخابات 88 اتفاق افتاد این بود که در برخی تحلیل ها صف خرابکاران از معترضان جدا نشد. این امر باعث می شد تا خرابکاران بتوانند راحتر به کار خود ادامه بدهند و معترضان هم جری تر شوند. قلاده های طلا سعی می کند معترضان و خرابکاران را از هم جدا کند. فتنه گران را از صف برخی مردم عادی که به خیال تقلب به میدان آمده بودند جدا نماید. مردم نباید با اقلیت کینه ورزان و فرصت طلبان در اغتشاشات اشتباه گرفته شده و راه را برای سوء استفاده سودجویان فراهم کنند.

توجه ویژه فیلم به اهمال برخی مسئولین
عدم هماهنگی و عدم فهم به موقع مسئولین را می توان یکی از دلایل برخی اتفاقات ناگوار درحوادث پس از انتخابات 88 دانست. این عدم هماهنگی و فهم به موقع باعث زیاد شدن هزینه های این حوادث برای کشور گردید. طالبی این مساله به وضوح و بدور از اتهام زنی های بیجا و بی پایه و اساس مطرح می کند. اهمال در بزنگاه های امنیتی برای کشور سم مهلکی است و می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. اگر بین نهاد های مختلف امنیتی کشور هماهنگی کامل وجود نداشته باشد امکان عملیات به موقع و کم شدن عواقب آن را به پایین ترین حد ممکن می رساند.

تصفیه سازمان به وسیله خودش
شاید این جنبه از فیلم قلاده های طلا را فقط در سینمای هالیوود و برای فیلم های امریکایی دیده باشیم. آنها می دانند نباید به بهانه خرابکاری یکی از مسئولین امنیتی خود تمام نظام را زیر سوال ببرند. نظام و سیستم حکومتی باید خودش بتواند تصفیه گر خود باشد. این موضوع را در فیلم قلاده های طلا به خوبی مشاهده می کنیم. در واقع دکتر که معلوم می شود جاسوس بوده است و در سطح بالایی در وزارت اطلاعات مشغول به کار است توسط همین وزارت اطلاعات به دام می افتد و جلو کارشکنی های او گرفته می شود.

پرداختن به ماموران اطلاعات بدور از تصاویر کلیشه ای
وزارت اطلاعات به دور از تصاویر کلیشه ای به تصویر کشیده می شود. شاید همه ما تصورمان از افرادی که در وزارت  مشغول به کار هستند درست نباشد. شاید تصورمان این باشد که تمامی آن ها شبیه حاج آقا در قصه قلاده های طلا هستند. ریش دارند و چیزی شبیه بچه حزب اللهی های خودمان هستند. اما در فیلم طالبی می بینیم که اینگونه نیست. هرکس با هر تیپ و قیافه ای می تواند مامور اطلاعات باشد. لازمه یک تشکلات امنیتی این است که نیروهایش برای همه شناخته شده نباشند.

حجاب
از آن جایی که حجاب کامل در سینمای ما گوهر نایابی است ذکر این نکته خالی از لطف نیست. طالبی در زمینه حجاب بازیگرانش حساس بوده است واین نکته بسیار مهمی است. متاسفانه اکثر فیلم های سینمایی که در کشور عزیزمان ساخته می شوند با حداقلی از حجاب بازیگران همراه هستند. گویی در سینما نباید بر اساس موازین و قانون کشور حجاب کامل رعایت شود. اما بازیگران آخرین ساخته ابوالقاسم طالبی به شکلی محجوب به ایفای نقش می پردازند و می بینیم این عمل در هیچ جای فیلم آسیبی به قصه نزده و شاید به آن کمک هم کرده باشد.

نکات منفی

ایجاد دوگانگی و تردید در پرداختن به مسائل سیاسی
هرچند به نظر می رسد برای ما و سازنده اثر پرداختن به مسائل سیاسی ناگزیر است و نمی توان این قسمت از مناسبات را در کشور نادیده گرفت اما مثلا در صحنه ای که بچه ها در خیابان مشغول شعاردادن هستند و دکتر و همسرش آن ها را می بینند؛ همسر دکتر جمله ای می گوید که پرداختن به مسائل سیاسی و یا سیاسی بودن را زیر سوال می برد و یا حداقل ایجاد شک در دل مخاطب می کند. شاید وجود چنین سخنان و دیالوگ هایی در فیلم به زیبایی قصه کمک بکند اما آن چیزی که به بیننده القا می شود شک و تردید است که سمی مهلک در وضعیت کنونی کشور اسلامی ایران است.

ظاهرا همه کاره سرویس های جاسوسی غربی بوده اند و سران فتنه بی گناه!
منفی ترین قسمت یا نکته قلاده طلا پراختن بیش از حد به سرویس های جاسوسی غربی، منافقین و سلطنت طلبان است. گویی تمام داخلی ها بیگناه یا کم گناه! بوده اند و همگی گول سرویس های جاسوسی غربی را خورده اند. شاید مقدار زیادی از این ادعا درست باشد اما نباید به مخاطب اینگونه القا شود که گناه داخلی ها و سران فتنه کم بوده است و صرفا دچار اشتباهی شده اند که غربی ها پشت داستان بوده اند. الحمدلله! سران فتنه انسان هایی کارکشته و بزرگ در نظام جمهوری اسلامی بودند و تبدیل به کسانی شدند که بازیچه مطامع غربی ها گردیدند پس نباید به سادگی از کنار تقصیرات سران فتنه عبور کرد و بیشترین خسارات و صدمات فتبه 88 متوجه داخل و مشکلاتی بود که همین سران فتنه به وجود آوردند.

عدم اشاره به پایان ماجرای انتخابات 88 ( 9دی)
فیلم سعی می کند تمامی فتنه 88 را از لحاظ زمانی پوشش دهد. بدین معنا که از اول تا آخر فتنه را با توجه به داستان و فیلمنامه خود روایت کند. اما در کمال ناباوری می بینیم که قضه به نهم دی ختم نمی شود. در صورتی که همه ما پایان بخش فتنه را حماسه مردم در روز نهم دی ماه سال 88 می دانیم. روزی که با آشکار شدن چهره نفاق در اغتشاشات آن سال ملت ایران به صحنه آمده و به ماجرا خاتمه دادند. شاید پرداختن به این قسمت از حوادث سال 88 که به نظر می رسد مهمترین قسمت آن است می توانست قلاده های طلا را تکمیل کند.

نمره نهایی از لحاظ تربیتی